اسماعیل بلالی

جدایی مکانی و اجتماعی بر بسیاری از رفتارهای انسانها تاثیرگذار است و هر بافت مکانی و اجتماعی، رفتارهای متناسب با فضای خویش را می طلبد. از جمله ی این رفتارها، رفتارهای جمعیتی مانند ازدواج و طلاق و سایر رفتارهاست که در هر منطقه ای دارای الگوهای خاص خود می باشد. هدف اصلی این تحقیق، مقایسه ی این الگوها در مناطق بالا و پایین شهر همدان است. منظور از الگوهای ازدواج، نحوه ی آشنایی زوجین، فاصله ی مطلوب سنی، ازدواج خویشاوندی، درون قومی و معیارهای ازدواج است. فرض ما این است که منطقه بواسطه ی پایگاه اقتصادی - اجتماعی خانواده و قومیت بر الگوهای ازدواج افراد تاثیر می گذارد. جامعه ی آماری مطالعه زنان متاهل بالا و پایین شهر همدان هستند که تعداد 325 نفر از آنان به روش نمونه گیری طبقاتی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میانگین سن ازدواج در مناطق پایین شهر کمتر از مناطق بالای شهر است. در زمینه ی ارتباط قبل از ازدواج بین دو منطقه اختلافی وجود ندشت. الگوی ازدواج خویشاوندی و انطبقاق قومیتی در مناطق پایین شهر بیشتر بوده است. معیارهای اقتصادی در بالای شهر بیشتر اهمیت داشتند.

افزایش ناسازگاری زناشویی یکی از چالش های اساسی زندگی خانواده در عصر کنونی است . در کشور ما نیز آمار طلاق روندی صعودی را در طی سالیان اخیر تجربه کرده است . نگرش های مبتنی بر جنسیت همواره مسیر رفتارها و نقش های زنان و مردان را مشخص ساخته است و یک اجماع اجتماعی را بر سر چگونگی اعمال، رفتار و نقش های جنسیتی، بدون توجه به تفاوت های فردی نشان می دهند. چنین ساختاری می تواند از عوامل تقویت کننده ی ناسازگاری زناشویی باشد . هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر اعتقاد به باورهای جنسیتی بر ناسازگاری زناشویی در شهر همدان می باشد . عوامل در نظر گرفته شده در پژوهش، باورهای جنسیتی، ایدئولوژی مردسالارانه، تداخل نقش زوجین، نابرابری در قدرت تصمیم گیری زوجین ، دسترسی زن به منابع کمتر و تفاوت سطح اشتغال و تحصیلات زنان است . در این تحقیق از نظریه های جامعه پذیری نقشهای جنسیتی بم، تفکیک نقش پارسونز، وابستگی میلت، منابع بلاد و ولف و ساختیابی گیدنز استفاده شده است . روش مطالعه حاضر کمی و پیمایش بوده، داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه ی محقق ساخته و از طریق زنان و مردان متاهل گردآوری شد . جامعه آماری زنان و مردان متاهل شهر همدان بوده، پس از پیش برآورد واریانس متغیر وابسته، با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه 300 محاسبه شده است. همچنین 40پرسشنامه توسط زنان و مردانی که به شورای حل اختلاف مراجعه نموده اند، تکمیل شده است. روش نمونه گیری، روش خوشه ای چند مرحله ای است. نتایج بدست آمده نشان می دهد که ناسازگاری زناشویی زوجین همدانی در سطح متوسط می باشد. باورهای جنسیتی و ایدئولوژی مردسالارانه هر دو بر ناسازگاری زناشویی تاثیر می گذارند ولی این تاثیر از طریق تداخل نقش زوجین صورت نمی پذیرد. نابرابری در قدرت تصمیم گیری زوجین رابطه معنادار و مثبتی با ناسازگاری زناشویی دارد. همچنین بین باورهای جنسیتی و منابع در دسترس زنان با ناسازگاری زناشویی رابطه معنادار و مثبتی وجود دارد. رابطه میان تفاوت تحصیلات زنان و ناسازگاری زناشویی معنادار می باشد اما میان تفاوت سطح اشتغال و ناسازگاری زناشویی رابطه معناداری یافت نشد .

رسالت مدارس به عنوان یکی از نهادهای آموزشی و تربیتی، تعلیم و تربیت است که بدون مشارکت اولیا قابل تحقق نیست. در این راستا پژوهش حاضر مشارکت اولیا را به عنوان یک کنش اجتماعی (از منظر جامعه شناسی )در نظر می گیرد و هدف کلی آن شناسایی وضعیت مشارکت اولیا و بررسی عوامل اجتماعی موثر بر آن می باشد. نمونه ی این پژوهش 250 نفر از اولیای12820 دانش آموز دختر مقطع متوسطه دوم همدان در سال تحصیلی 93-94 است و با شیوه ی پیمایش انجام شده است. درسطح رفتاری، مشارکت اولیا در شش بعد؛ اموراجتماعی، پرورشی، آموزشی، ارتباط خانه و مدرسه، ارتباط با کارکنان و دانش آموزان، امور مالی با متغیرهای اعتماد نهادی، پایگاه اجتماعی- اقتصادی، بی قدرتی، باورهای قالبی، تمایل فردی و خوداثربخشی بررسی می گردد. بر مبنای نتایج پژوهش متغیرهای فوق رابطه معناداری با مشارکت اولیا دارند و 14درصد از تغییرات مشارکت اولیا با متغیرهای اعتماد نهادی و خوداثربخشی تبیین می شود. کم ترین میزان مشارکت در زمینه ی مشارکت مالی و بیش ترین میزان؛ مربوط به امورآموزشی است.

امروزه جراحی های زیبایی یکی از شایع ترین اعمال جراحی در سطح جهان است و میزان متقاضیان آن رو به افزایش است. صنعت جراحی زیبایی مدام تلاش می کند تا ابعاد بازار خود را گسترش داده و بر سود خود افزوده و مشتریان بیشتری بدست آورد. از آنجا که گرایش به جراحی زیبایی اولین گام اقدام به جراحی زیبایی است این مطالعه درصدد مطالعه میزان این گرایش در جامعه ی هدف است. جامعه ی آماری این مطالعه را زنان شهر دلفان در استان لرستان تشکیل می دهند. 375 نفر از زنان این شهر با استفاده از نمونه گیری تصادفی انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اکثریت جامعه دارای گرایش متوسطی به جراحی زیبایی هستند و میزان بالایی از فشار هنجاری را تجربه کرده اند. تحلیل رگرسیون دو متغیره نشان داد که مصرف رسانه ای باعث افزایش درونی سازی ایده آل های زیبایی می شود. همچنین فشار هنجاری باعث افزایش مقایسه ی اجتماعی بدن می شود و از این طریق، گرایش به جراحی زیبایی نیز بیشتر می شود. از مجموع شش فرضیه ی تحقیق، پنج فرضیه تایید شدند.

بی تفاوتی به عنوان یکی از پدیده های اجتماعی در فرهنگ اکثر کشورهای دنیا در قالب یک مساله اجتماعی شناخته شده است. بی تفاوتی اجتماعی بیانگر بی احساسی، بدبینی، و به عبارتی افسردگی اجتماعی است؛ از این رو بی تفاوتی در جامعه نوعی بیماری اجتماعی شناخته می شود که در مقابل نوع دوستی و سلامت اجتماعی قرار دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر میزان دینداری بر بی تفاوتی اجتماعی در شهر همدان می باشد. روش مطالعه حاضر کمی و پیمایشی بوده و داده ها با استفاده از ابزار پرسشنامه و از طریق مراجعه به درب منازل گرداوری شد. جامعه آماری شهر همدان بوده و تعداد نمونه 246 نفر است. روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای می باشد.برای تعیین اعتبار از روش های «اعتبار محتوی» و «اعتبار صوری» وبرای پایایی پرسشنامه از تکنیک «آلفای کرونباخ» استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان می-دهد که بی تفاوتی اجتماعی در شهر همدان بیشتر در سطح پایین و متوسط به پایین می باشد. مشخص شد که دینداری هم بطور مستقیم و هم از طریق فردگرایی بر بی تفاوتی اجتماعی تاثیر دارد.